Sheria na Sera za dawa za kulevya hazipo kuwasaidia watumiaji dawa za kulevya,

SHERIA na sera za dawa za kulevya bado hazijasaidia vita ya kutokomeza matumizi ya dawa za kulevya Duniani kote; hivyo watungaji hawanabudi kuzipitia upya ili zisadie wanaokumbwa na janga la matumizi ya dawa za kulevya

.

Hayo yalisemwa na mwezeshaji na mwelimishaji wa vijana walioathiriwa na dawa za kulevya, Damali Lucas, kutoka taasisi ya Medecine Du Monde (MDM), kituo kinachojishughulisha na kuwasaidia vijana walioamua kuacha matumizi ofisini kwake  jijini Dar Es Salaam.

Alisema, sheria na sera zilizoko zinamwathiri mtumiaji na siyo muingizaji na msambazaji; kwa kuwa mara zote mtumiaji kwa jinsi kemikali hizo zinavyomfanya mwonekano wake wa nje wa kutokujipenda kwa kuwa mchafu kila wakati, hivyo mara zote anaonekana kuwa ni mhalifu.

Alisema kwa kiasi kikubwa wamepata kesi za waathiriwa wa kemikali hizo haramu wamefikishwa kituoni hapo wakiwa wamepigwa na kuumizwa vibaya na wananchi kwa kuonekana kuwa ni wahuni na wahalifu; na pengine walipotaka kupata huduma katika hospitali au vituo vya afya wameshindwa kupata haki zao za msingi kutokana na hali zao na jamii kutokujua sheria inayowalinda.

Aidha, alisema kuwa watunga sera wanatakiwa kuja na sera na sheria zinawasaidia kuliko kuwaona kama wahalifu tu, wakati kuna kundi jingine ambalo linahusika na uingizaji sheria haifanyi lolote kuwatia hatiani.

Hayo pia yalithibitishwa na kijana, Mbwana Divai, Mkazi wa Dar Es Salaam, mtumiaji aliyeacha na kuwa mwelimishaji wa vijana wenzake wanaotaka kuacha matumizi ya kemikali haramu hizo; alisema kuwa kutokuwa na sera na sheria madhubuti kumechangia kwa sehemu kubwa waathiriwa kukosa haki zao za msingi kama kusikilizwa wanapougua na kwenda Hospitali; pamoja na kuwa wako katika matumizi ya dawa hizo haramu.

Divai, alisema yeye alianza kwa kuvuta sigara kwa muda na kuingia katika matumizi ya bangi kutokana na makundi aliyokuwa nayo baada ya kufiwa na wazazi wake wote wawili; ambapo alijikuta akijiingiza katika utumiaji wa dawa za kulevya, hivyo kusema kuwa:

“Tumeshapata matatizo katika jamii ya kutokuaminika hata kama unawaambia kuwa sasa umeacha kutumia kemikali hizo, lakini bado imani inakuwa ndogo; ila kubwa zaidi sheria na sera bado haziko vizuri kuweza kumsaidia mtu aliyingia katika janga hili” alisema Divai na kuongeza:

“Mapitio ya haraka yanatakiwa katika sheria na sera za dawa za kulevya ili ziweze kusaidia waathirika wa janga hili; si hapa nchini tuu bali pia kwa ushirikiano na nchi zingine kwani biashara hii imeenea Duniani kote na inafanyika kimtandao uliosambaa kote” alitanabaisha.

Naye, Abdalla Issa maarufu kama Mwakinyo(46), mkazi wa Tanga na kijana anayepata nafuu ya matumizi ya dawa za kulevya katika nyumba ya kupata nafuu katika Manispaa ya mji huo; ambaye naye alisema tatizo la sera na sheria kutokuwa za kusaidia watumiaji, tatizo limekuwa kubwa sana hapa nchini.

Hata hivyo alisema kuwa matatizo yanajitokeza pale, mtumiaji anapohitaji huduma katika jamii na badala ya kupewa huonekana kama mhalifu, hivyo kukamatwa au pengine kushambuliwa na kupigwa kwa kusingiziwa kuwa mwizi.

“Mimi najua yote haya ni udhaifu wa sera na sheria za udhibiti wa dawa za kulevya ndiyo maana tunashambuliwa na kupigwa kwa kuonekana kuwa ni wahalifu na siyo janga kama majanga mengine ambayo yanaweza kumkumba yeyote yule” alisema Issa.

Alisema kuwa tatizo la utumiaji wa dawa za kulevya ni tatizo kama matatizo mengine katika jamii; hivyo ninaiomba jamii kuwaona kuwa wana shida kama walivyo walevi wengine na siyo wagonjwa wa magonjwa ya akili kwani kuna sera na sheria zinazowalinda japo hazijakaa vizuri.

Kwa upande wake mwanasheria wa tume ya kudhibiti dawa za kulevya nchini, Charles Mulamula, alipoulizwa kuhusu jambo hili alisema kweli sheria na sera bado zina urasimu na hivyo zinahitaji mapitio ya haraka na kusema kuwa wameshapitia baadhi ya vifungu bila kutoa ufafanuzi zaidi na kutoa ushauri namna gani viwe ili kusaidia mapambano ya kutokomeza kemikali hizo.

Alisema kutokana na madhaifu hayo, yanafainya tume ya kudhibiti dawa hizo kukosa meno; hivyo inabakia na kazi ya kuratibu tu shughuli za udhibiti na siyo kuweza kuchukua hatua baada ya kukamata wahusika wa biashara hiyo haramu.

Aidha kwa mujibu wa sera ya afya ya mwaka 1990 inatoa mwanya kwa watumiaji wa dawa za kulevya wanapozidiwa na utegemezi kupelekwa katika vitengo vya wagonjwa wa akili katika hospitali na vituo vya afya; badala ya kuwa na vitengo vyao maalumu vya ushauri na kupata nafuu na kuacha kabisa.

Hata hivyo ukipitia kipengere cha 5.4.7 c, katika tamko la sera hiyo ya afya kinasema serikali kwa kushirikiana na wadau itaimarisha mfumo wa huduma za kinga, tiba na utengamao wa matumizi ya dawa za kulevya na athari zake.

Aidha, dawa za kulevya haina sera yake bali inatumia sera ya ukimwi ambayo inasema mashirika ya serikali yanayoshughulikia matumizi mabaya ya dawa za kulevya kwa kushirikiana na tume ya kudhibiti ukimwi(TACAIDS), mashirika yasiyokuwa ya kiserikali(NGO’s) na vikundi vya dini vitaimarisha shughuli zao za kinga na kutekeleza huduma zinazolengwa za taarifa, elimu na mawasiliano pamoja na ushauri kwa watumiaji dawa za kulevya.

Kama sera inasema hivyo, mashirika mangapi ya serikali yameanzishwa na kutimiza majukumu hayo katika halmashauri zetu; halikadhali mashirika yasiyokuwa ya kiserikali yapo mangapi ambayo yanafanya kazi hizo kwa moyo kabisa.